2016/04/30

Onte naceu un crítico literario, chámase Adrián Boquete

E chegou o venres, tiña unha cita ilusionante, convidada pola asociación cultural deportiva Troula de Oroso ía participar nunha dobre presentación dos libros de Héctor Cajaraville Quen dá a quenda? e De remate publicados por Xerais, si, é tan prolífico o Héctor que lle hai que facer as presentacións dos libros xa de dous en dous!
Por certo, tiñades que ver que marabilla de escenario, tíñano todo preciosísimo, había unha portada xigante do libro De remate, e logo unha mesa á que non lle faltaba de nada, tiña os típicos botellos de plástico de auga cos vasos de calquera presentación pero logo había o “kit para a presentación perfecta” fágovos unha listaxe ordenada de todo o que traía para que vos fagades a idea:
1. un sombreiro modelo De remate para sentirte o protagonista da historia
2. un mantel de cadros vichí de cores que son os mellores cadros para toda merenda que se teña por tal
3. unha cafeteira con café por se alguén quedaba durmido de aburrimento
4. pan de molde e nocilla para untar e facer máis nutritiva a experiencia
5. un teléfono por se era necesario realizarlle algunha chamada urxente á meiga Divina para que nos solucionase calquera problemiña.
Como vedes, non faltaba de nada!
Sabía que ían intervir canda min Diego Boquete, que presentaría o acto, e Adrián Boquete do que nunca oíra falar. O caso é que chego á Casa da Cultura e preséntanme ao tal Adrián. Velaquí o tedes:


Non é que eu non coñeza nenos, nin que me aterroricen nin nada semellante pero téñolles moitísimo respecto aos nenos que len porque para min son os mellores críticos do mundo e ademais alí había moitas nenas e nenos.
O caso é que comeza o acto e danlle paso a Adrián, e fíxoo tan ben, tan ben que case non me deixou cousa importante por dicir de Quen dá a quenda? Pero o mellor será que o vexades cos vosos propios ollos. Velaquí o vídeo da súa intervención:




Quedei abraiada porque Adrián escolleu xusto aquelas historias que son tamén as que máis me gustan a min do libro. Afortunadamente logo tiven a oportunidade de seguir a falar con el de libros e outras cousas e pareceume un rapaz ben interesante de coñecer. Habedes ter máis noticias del en breve, pero non vos quero adiantar acontecementos, prefiro que quededes coa intriga. Mentres déixovos unha foto que fixemos Adri e mais eu coa súperportada do libro De remate.


Onte, 29 de abril de 2016, foi unha data importante porque onte naceu un crítico literario, chámase Adrián Boquete, non lle perdades a pista, eu non o vou facer.

2016/04/01

Literatura Medieval - Introdución

1. Visiona o seguinte capítulo titulado Lingua de reis. Lingua do pobo e realiza un esquema das ideas principais expostas no vídeo.




2. Agora poderemos ver unha síntese da literatura trobadoresca grazas á aula do profesor brasileiro Ibirá Costa de AuladE.com.br, un proxecto educativo de carácter social desenvolvido profesorado co obxectivo de democratizar o coñecemento a través de aulas expositivas distribuídas de balde nas redes sociais.




3. Por último, nesta animación interactiva do Fitzwilliam Museum da Universidade de Cambridge poderemos ver as fases de elaboración dun manuscrito medieval. Este recurso baséase nunha páxina dun antigo libro do séc. XIV realizado para un bispo francés e que se coñece como o Pontifical de Metz.
Vía Caderno de Lingua.



2016/03/06

2016/03/02

Antropónimos galegos

http://www.ige.eu/igebdt/esq.jsp?idioma=gl&ruta=onomast/nomconc.jsp


A ANTROPONIMIA EN GALEGO
A antroponimia é a rama da lingüística que se ocupa dos nomes propios e apelidos das persoas, como parte da onomástica que é a división que estuda os nomes propios en xeral.

1. Orixe dos antropónimos galegos

Podemos sinalar as seguintes fontes para os antropónimos galegos na época de formación das linguas románicas:
a) O patrimonio romano, que engloba nomes persoais de orixe latina (Mariña), grega (Uxía) e hebrea (María).
b) O legado xermano (gótico e suevo) con formas latinizadas (Miro, Ilduara).
c) O patrimonio hispánico, fundamentalmente nomes vascos (Vasco, Urraca).
Por esa altura, fronte ao costume romano dos tria nomina, usábase un único nome para cada individuo.


2. Orixe dos apelidos galegos
A partir do século IX comeza a aparecer un segundo nome que logo dará orixe ao que hoxe coñecemos como apelido. Confluíron un aumento demográfico e a repetición de nomes por moda, isto fixo necesario botar man doutros procedementos para identificar con claridade a cada persoa:
a) Utilizar o nome do pai, apelidos patronímicos (Álvarez, Vidal)
b) Sinalar o seu oficio ou profesión (Bispo, Freire, Porteiro)
c) Indicar a súa orixe xeográfica, na maioría dos casos o topónimo vai precedido da preposición “de”, o que demostra que os apelidos actuais con tal preposición non indican de por si a pertenza a unha liñaxe nobiliaria (Arousa, Insua). Noutros casos a orixe está no santo protector da freguesía de orixe do individuo (Sampaio, Sanxurxo) ou no xentilicio (Franco, Galego).
d) Valerse dun alcume que pode facer referencia a unha cualidade física (Calvo, Gago) ou moral (Alegre, Leal), a unha comparación con animais (Abella, Solla), a plantas e froitos (Carballo) ou a obxectos (Fariña, Agulla).
e) Apelidos estranxeiros traídos por inmigrantes (Castillo, Padilla).
Segundo avanzou a Idade Media, os nomes propios con procedencia na área grecorromana foron aumentando fronte aos xermánicos, maioritarios no período altomedieval.

3. Formación e evolución dos nomes persoais medievais

Paralelamente houbo unha escolla dos nomes persoais tamén denominados nomes propios, de pía ou de bautismo. As características esenciais que mostran son as seguintes:
a) Uso dun único nome persoal ao longo de todo o período.
b) Paso do predominio da onomástica xermánica no período altomedieval, a unha igualdade entre esa tradición e a tradición latino-cristiá. Os nomes máis usados eran Constanza, Inés, Tareixa, Elvira e Aldara para as mulleres, e Xoán, Afonso e Pedro para os homes.
c) Os nomes sufriron as mesmas evolucións fonéticas que o resto do idioma.
d) Non se diferencia entre nome formal e hipocorístico.

4. Evolución da onomástica galega na Idade Moderna

O corpus básico da antroponimia galega fora fixado na Idade Media, de xeito que durante a Idade Moderna, os apelidos novos son poucos (fundamentalmente de topónimos). Cos nomes propios ocorrerá outra cousa: os antigos nomes medievais castelanizáronse e o influxo da Igrexa Católica se deixou sentir co espallamento de novas devocións (os anxos custodios, a sagrada familia, novas ordes relixiosas como os xesuítas ou os dominicos, novos santos).
Castelanización dos apelidos
Ao converterse o castelán no idioma da Corte e asentarse un proceso paralelo de centralización administrativa (incipiente no século XIV, forte coa uniformización lingüística dos Reis Católicos, e continuísta cos Austrias e Borbóns), vanse dando unha serie de pasos tendentes a prohibicións parciais dos restantes idiomas peninsulares, de maneira que se produciron intentos de castelanizar tanto a toponimia como a antroponimia no territorio galego.
Este proceso, que é observable desde antes do XV, xeneralízase a partir do XVI, estas transformacións fóronse efectuando en boa medida por decisión dun escribán ou un crego, con poder para asentar un nome por escrito.

Máis apelidos foráneos
Prodúcese a aparición de máis apelidos foráneos, pódense citar varios focos de atracción que provocaron a chegada de xentes de fóra da Galiza:
a) A demanda dos centros artísticos: catedrais, mosteiros, nobreza etc, en boa medida impulsadas pola reformas eclesiásticas e o auxe da fidalguía (Isla).
b) A reforma emprendida polos Reis Católicos puxo a dirección dos conventos en mans de foráneos, que viñan con frecuencia acompañados de paniaguados e familiares (Valladolid).
c) Para reimpulsar as ferrarías e minas desde o XII aparecen numerosos vascos, especialmente na zona oriental galega (Bizcaíno).
d) Para o XVIII, con continuación no XIX, débese destacar a chegada de cataláns (ás veces son valencianos e mallorquíns) ao litoral, en relación coa súa expansión pesqueira. Asentados nas rías, os seus apelidos ficarán entre nós (Colomer).
e) De europeos (Barrié, Marchesi, Tettamancy).
5. Antroponimia hoxe
Na actualidade, ao proceso castelanizador principiado na etapa anterior, súmanselle outras correntes:
Dunha banda, o proceso de globalización iniciado no século XX e xeneralizado nos comezos do XXI que achega nomes estranxeiros a través de protagonistas de series de televisión, cantantes, etc.
Doutra banda, unha corrente de recuperación consciente de nomes galegos (Uxía, Aldara, Nuno, Paio).
Dende o inicio da aplicación dunha política lingüística de normalización por parte do goberno e do tecido social galego na actual etapa autonómica, a antroponimia, como un dos principais signos de identidade, ten sido obxecto de diversas campañas de sensibilización tanto para a recuperación dos nomes galegos nos acabados de nacer como para a regaleguización de nomes e apelidos de persoas adultas.
6. Recursos de antropónimos galegos na rede
Caixa de apelidos (A Mesa)
Caixa de nomes (A Mesa)
Cartografía dos apelidos de Galicia
Chámate con xeito (campaña da UVI)
Distribución xeográfica dun apelido na páxina do IGE
Distribución xeográfica dun nome na páxina do IGE
Nomes de neno e nena (Xeración dos Axóuxeres da DXPL)
Nomes galegos (de Fillos de Galicia)
______
Fonte principal para esta entrada: "Antroponimia" na Wikipedia.

2016/01/24

#21diascogalego en código. Para min e para ti (4)

Lendo unha entrada moi interesante de Xogos de Lingua de Carlos Medrano descubrín O código dos bailaríns.
  • Que é o código dos bailaríns?
  • Con que obra literaria se relaciona? De que autor da literatura universal? Cales son as obras máis coñecidas dese autor?
  • Cal é a cita de Castelao que se agacha na publicación de Carlos Medrano?

Velaquí tes o Código dos bailaríns. 



E aquí unha mensaxe secreta:


  • Descubre a mensaxe oculta e gaña positivazos!

  • Se che apetece seguir xogando, inventa unha mensaxe positiva para o galego e cífraa co código dos bailaríns. Pódeste axudar deste xerador automático. Captura a imaxe e publícaa no teu Twitter co cancelo #21diascogalego.

2016/01/14

A empadroarse no #blogomillo

A empadroarse no #blogomillo. Se o teu blog aínda non está na nova listaxe do blogomillo non agardes máis.





2016/01/08

Os propósitos de Aninovo

Tes propósitos de Aninovo?


Esta TED do enxeñeiro de software Matt Cutts fala de como conseguir novos hábitos en 30 días. Este relatorio quizais che sirva de axuda non só agora, senón en calquera altura do ano porque sempre é  un bo momento para emprender novas aventuras persoais.





Cando comeza o ano, ou un novo curso, moitas persoas teñen o costume de realizar propósitos que logo unha importante porcentaxe da poboación non leva a cabo. En moitas ocasións o que falla é que asumimos propósitos que non son adecuados.


O orador (speaker) e instrutor (trainer) internacional RubénTurienzo indica unha serie de características que deben reunir os nosos propósitos para ser correctos para nós. É o denominado código MARTE segundo o cal, un bo propósito debe ser:

MMedible (Debe poder cuantificarse en que medida te vas achegando achegando á meta)

AAlcanzable (Adaptado ás túas capacidades, habilidades e contexto actual)

RRetador (Supón un reto para ti e te fai mellor)

TTemporal (Podes establecer un tempo concreto para a súa consecución ou para o seu desenvolvemento en caso de que se trate dun reto que requira algún tipo de adestramento)

EEspecífico (Ten un obxectivo concreto facilmente definible)


E o teu propósito cumpre o código MARTE?

Fontes:
Lázaro, M. (2013, decembro). Los ocho errores de la lista de propósitos de 2014. El Huffington Post. Recuperado de: http://www.huffingtonpost.es/2013/12/31/propositos-ano-2014_n_4523854.html 
Solano, F. (2014, xuño). Rubén Turienzo Conferencista español nos habla del código Marte. Radio Caracol. Recuperado de: http://caracol.com.co/programa/2014/06/16/audios/1402928160_277539.html